w , w LĄDOWE KRAINY ZOOGEOGRAFICZNE MORSKIE KRAINY ZOOGEOGRAFICZNE STREFY GŁĘBOKOŚCIOWE WÓD OCEANU MAPA ZOOGEOGRAFII __________ W przeszłości rozmieszczenie zwierząt na świecie uzależnione było wyłącznie od warunków naturalnych. Dostępność pożywienia (rośliny, woda, inne zwierzęta), klimat, ukształtowanie terenu miały decydujący wpływ na zasiedlenie danego obszaru przez poszczególne gatunki. Natomiast naturalne bariery geograficzne – wody oceanów i mórz, łańcuchy górskie, pustynie – skutecznie zatrzymywały ekspansję terytorialną. Wraz z rozwojem ludzkości naturalne siedliska zwierząt zaczęły być ograniczane, a z czasem wręcz unicestwiane, co doprowadziło do wyginięcia wielu gatunków. Obecnie większość dziko żyjących zwierząt zamieszkuje tereny słabo zaludnione, na których człowiek nie zdążył jeszcze znacząco odcisnąć swojego piętna. Świat zwierzęcy można ogólnie podzielić na lądowy i morski. Trzeba jednak pamiętać, że wiele zwierząt potrafi żyć w obu tych środowiskach jednocześnie, np. foki, pingwiny, węże, żółwie, krokodyle, żaby i in. __________ Biorąc pod uwagę uwarunkowania przyrodnicze, lądowy świat zwierzęcy podzielony został na królestwa i krainy zoogeograficzne {MAPA}. KRÓLESTWO ARKTOGEA – tworzą je 4 krainy:
NEARKTYCZNA – obejmuje obszar Ameryki Północnej (bez Karaibów); typowe zwierzęta: w obrębie tundry: mors , niedźwiedź polarny , lis polarny , karibu , wół piżmowy ; w obrębie tajgi: niedźwiedź czarny (baribal) , grizzly , wapiti ; na terenach stepowych i lasów mieszanych: bizon , skunks , kojot , dziki indyk , urson ; w strefie podzwrotnikowej: puma , szop pracz , grzechotnik . PALEARKTYCZNA – cała Europa, większość Azji (bez obszarów południowych), północne wybrzeże Afryki;
typowe zwierzęta: w strefie polarnej: niedźwiedź polarny , renifer , sowa śnieżna , foki ; w lasach: niedźwiedź brunatny , tygrys syberyjski , łoś , ryś , wilk , dzik , soból ; na terenach stepowych i pustynnych: koń Przewalskiego , kułan , karakal , orłosęp , baktrian . ETIOPSKA – prawie cała Afryka (bez północnych wybrzeży), pustynie Płw. Arabskiego;
typowe zwierzęta: dla terenów pustynnych: dromader , oryks arabski , fenek , węże i jaszczurki; w obrębie sawanny: żyrafa , słoń afrykański , nosorożec , lew , antylopy, zebra , hipopotam ; w lasach równikowych: szympans , goryl i inne małpy, węże, jaszczurki, ptaki. ORIENTALNA – Azja Południowo-Wschodnia;
typowe zwierzęta: słoń indyjski , tygrys bengalski , niedźwiedź malajski , banteng , pandy (np. panda mała ), małpy, węże, ptaki. KRÓLESTWO NEOGEA – 1 kraina:
NEOTROPIKALNA – Ameryka Południowa i Środkowa; typowe zwierzęta: dla lasów równikowych: leniwiec , papugi (np. papuga ara ), tukany , kolibry , anakondy i inne węże, małpy; w obrębie sawann i stepów: jaguar , kapibara , mrówkojad , pancernik , nandu , wilk grzywiasty ; w Andach: kondor wielki , lama ; na wyspach Galapagos: żółwie, pingwiny, legwan morski . KRÓLESTWO NOTOGEA – tworzy je 1 kraina:
AUSTRALIJSKA – Australia i większa część Oceanii (poza terytoriami odrębnymi); typowe zwierzęta: kangury , koala , dingo , kazuary , emu , kakadu , ptak rajski , wombat , krokodyl. Oprócz powyższych jednostek wydzielono mniejsze terytoria odrębne o swoistej faunie:
MADAGASKAR – obejmuje wyspę Madagaskar i sąsiednie wysepki; typowe zwierzęta: lemury , kameleon , żółw promienisty . WALLACEA – część Archipelagu Malajskiego (obszar mieszania się faun krainy orientalnej i australijskiej); typowe zwierzęta: waran z Komodo , smok latający i inne jaszczurki. NOWA ZELANDIA – Nowa Zelandia; typowe zwierzęta: kiwi , hatteria, pingwin żółtooki , nietoperze. ANTARKTYDA – tylko wybrzeża kontynentu: typowe zwierzęta: słoń morski , foki, pingwiny: królewski , cesarski , Adeli . __________ Wody oceanów i mórz różnią się między sobą cechami fizycznymi, a zwłaszcza temperaturą i zasoleniem. Tym samym tworzą one zróżnicowane warunki życia dla zwierząt. Z tych względów morski świat zwierzęcy podzielono na 5 krain zoogeograficznych {MAPA}, które cechują się układem równoleżnikowym: ARKTYCZNA – Ocean Arktyczny; temp. ~0°C; typowe zwierzęta: mors , niedźwiedź polarny , foki, ryby łososiowate; BOREALNA – wody między Kołem Podbiegunowym Północnym a Zwrotnikiem Raka; temp. 5–20°C; typowe zwierzęta: śledź, dorsz, halibut, makrela, jesiotr i inne ryby, krewetki; TROPIKALNA – strefa między zwrotnikami; temp. >20°C; typowe zwierzęta: miecznik, tuńczyk, ryba piła, ryba latająca, rekiny, kaszalot, diugoń, węże morskie, żółwie morskie, małże, koralowce; ANTYBOREALNA– wody między Zwrotnikiem Koziorożca a Kołem Podbiegunowym Południowym; temp. 5–20°C; typowe zwierzęta: wieloryby, uchatki, słoń morski; ANTARKTYCZNA – wody oblewające Antarktydę; temp. ~0°C; typowe zwierzęta: kryl antarktyczny, pingwiny, foki, słoń morski . __________ Morski świat zwierzęcy jest zróżnicowany nie tylko ze względu na szerokość geograficzną, ale także ze względu na głębokość wody. Im głębiej, tym mniej światła, niższa temperatura i wyższe ciśnienie wody. To także stwarza różnorodne warunki do życia i dlatego otwarte wody oceanu podzielono na strefy : eufotyczną – do 200 m głębokości; w niej skupiona jest większość zwierząt, tj. ryby, ssaki, małże, skorupiaki, meduzy i in.; batial – 200-2000 m głębokości; fauna jest uboższa, główne zwierzęta to otwornice, gąbki, szkarłupnie, głowonogi i ryby; abisal – poniżej 2000 m; występują tu tylko nieliczne gatunki drapieżne lub trupożerne (nekrofagi). powrót na początek strony |