Przyroda > Mapa > Skala mapy, czyli pomniejszenie...

Skala mapy, czyli pomniejszenie...	Słowa kluczowe:
	- mapa - skala mapy

	Co oznacza słowo "skala"? Słowo "skala" ma kilka znaczeń, np. często mówi się o skali zjawiska, skali zniszczeń, skali głosu, skali barw (chodzi tu o "wielkość", "rozmiar", "rozpiętość", "zakres"). W odniesieniu do map "skala" zawsze oznacza pomniejszenie. Zanim jeszcze zacząłeś naukę w szkole, zapewne malowałeś na papierze różne obrazki – psa, kota, drzewo, dom, samochód itp. I już wtedy w swoich rysunkach używałeś skali, ponieważ pomniejszałeś obrazy wyżej wymienionych obiektów, tak aby zmieściły się one na kartce papieru. Skale map są bardzo dokładnie wyliczone i zapisane w ściśle określony sposób. Z niniejszego rozdziału dowiesz się, co dane zapisy oznaczają, jak z nich korzystać i jak je przeliczać. Najpierw powinieneś przypomnieć sobie zależności między podstawowymi jednostkami długości.
	PODSTAWOWE JEDNOSTKI DŁUGOŚCI oraz zależności między nimi: 1 metr [m] = 100 centymetrów [cm] = 1000 milimetrów [mm] 1 kilometr [km] = 1000 metrów [m]
	Znajomość powyższych zależności jest bardzo ważna, ponieważ innymi jednostkami posługujemy się na kartce papieru (centymetry, milimetry), a innymi w terenie (metry, kilometry).
	W jaki sposób skala zapisywana jest na mapie? Są trzy sposoby zapisywania skali mapy: 1 : 500 000 (czytaj "jeden do pięciuset tysięcy") skala liczbowa – zapisywana też w postaci ułamka zwykłego (patrz obok); składa się z licznika ("1") i mianownika ("500 000"); oznacza wprost, że obraz terenu przedstawiony na mapie jest 500 000 razy mniejszy niż w rzeczywistości, czyli np. jeśli na mapie odległość między dwoma punktami wynosi 1 cm, to w rzeczywistości wynosi ona 500 000 cm = 5000 m = 5 km. 1 cm – 5 km skala mianowana – rozumie się ją następująco: 1 cm na mapie odpowiada 5 km w terenie; taki zapis pozwala na szybkie przeliczanie odległości z mapy na odległości rzeczywiste. skala liniowa (nazywana też podziałką) – bardzo ułatwia określanie przybliżonych odległości na mapie.
	Co to znaczy, że skala mapy jest duża albo mała? Skala mapy jest tym większa im mniejszy mianownik skali i na odwrót: skala mapy mniejsza – mianownik większy. Określenie "duża" lub "mała" skala związane jest też z rozmiarami obiektów na mapie. Jeżeli np. duże miasto oznaczone jest na mapie kropką, to ta mapa ma mniejszą skalę. Jeśli zaś to samo miasto na innej mapie zajmuje pewną powierzchnię, to wówczas mamy do czynienia z mapą w większej skali.
	Czy wiesz, że?
	Skala może oznaczać nie tylko pomniejszenie, ale także powiększenie. Powiększone rysunki najczęściej stosuje do pokazania bardzo małych obiektów, np. komórek organizmów czy atomów.

		powrót na początek strony
Zobacz także
		Od szkicu do planu Jak powstaje mapa?
		Quiz "Mapa"
		Rodzaje map Metody przedstawiania rzeźby terenu na mapie