Zachmurzenie – stopień pokrycia nieba przez chmury. Zachód Słońca – moment, w którym Słońce przekracza linię widnokręgu i chowa się poniżej horyzontu. Zaćmienie – zjawisko astronomiczne polegające na całkowitym lub częściowym zasłonięciu jednego ciała niebieskiego przez drugie. Na Ziemi najczęściej obserwowane są zaćmienia Księżyca (Ziemia zasłania promienie słoneczne padające na Księżyc) i zaćmienia Słońca (Księżyc zasłania Słońce). Zalew – odrębny zbiornik wodny powstały np. w wyniku częściowego oddzielenia przez mierzeję wód zatoki od pełnego morza. Zalewami nazywane są także niektóre sztuczne zbiorniki wodne. Zatoka – część oceanu, morza lub jeziora wciskająca się w ląd. Ziemia – trzecia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Ma kształt geoidy, której średnica równikowa wynosi 12756 km, średnica biegunowa - 12714 km, spłaszczenie - ~21 km, obwód wzdłuż równika - 40 075 km. Ziemia porusza się po eliptycznej orbicie wokółsłonecznej ze średnią prędkością 29,8 km/s i obiega Słońce w ciągu ~365 dni. Obraca się wokół własnej osi wykonując jeden obrót w czasie 23 godz. 56 min. Ziemię obiega jeden naturalny satelita – Księżyc. Ziemia zbudowana jest z czterech warstw: jądra wewnętrznego, jądra zewnętrznego, płaszcza i skorupy. Około 70% powierzchni Ziemi pokrywa woda. Atmosfera ziemska osłania powierzchnię naszej planety i zapobiega gwałtownym zmianam temperatury. Ziemia to jedyna planeta, na której stwierdzono występowanie życia. Zlewisko – fragment obszaru lądowego, z którego wszystkie wody powierzchniowe (w tym rzeki) spływają do jednego morza lub oceanu. Granicę zlewiska wyznacza dział wodny. Zlodowacenie – okres nasunięcia lodowca na danym obszarze. Na terenach Polski miały miejsce 4 zlodowacenia, a ostatnie z nich zakończyło się około 10 tysięcy lat temu. Znaki umowne – zbiór symboli o określonym znaczeniu, które służą do przedstawienia obrazu powierzchni Ziemi na mapie. Mogą być powierzchniowe, liniowe lub punktowe. Objaśnienie ich znaczenia znajduje się w legendzie mapy. |