Niziny Nadmorskie obejmują w Polsce tereny położone w bezpośrednim sąsiedztwie Morza Bałtyckiego. W ich obrębie wyróżnione zostały 3 krainy geograficzne:
Elementem charakterystycznym dla krajobrazu Nizin Nadmorskich jest wybrzeże,czyli wąski pas lądu wzdłuż linii brzegowej, na którym zaznacza się działalność fal morskich. Wyróżnia się 2 główne formy wybrzeża:
- niskie, tj. plaża – płaski teren pokryty piaskiem, zalewany przez fale morskie; piasek pochodzi ze skał wybrzeża, które są niszczone i rozdrabniane przez ruch nieustannie falującej wody; w Polsce plaże występują niemal na całej długości wybrzeża;
- wysokie, tj. klif – stromy stok bezpośrednio dochodzący do morza; niekiedy klif jest nieco oddalony od linii brzegowej, co wiąże się z niszczącą działalnością fal morskich, (zobacz animację); tą formę wybrzeża spotkać można m. in. na wyspie Wolin, w okolicach Przylądka Rozewie, a także w Gdyni.
POBRZEŻE SZCZECIŃSKIE obejmuje zachodnią część naszego wybrzeża. Charakteryzuje się urozmaiconym przebiegiem linii brzegowej. Tu leży największa polska wyspa – Wolin. Wraz z innymi wyspami oddziela ona od pełnego morza wody Zalewu Szczecińskiego, do którego uchodzi Odra. Powierzchnia Pobrzeża Szczecińskiego jest raczej płaska. Większe wzniesienia spotkać można na Wolinie, gdzie opadają one wprost do morza tworząc malownicze klify. W pokryciu terenu przeważają pola uprawne. Sporo jest też lasów (głównie iglastych i mieszanych), a największych ich kompleks to Puszcza Goleniowska. Głównym miastem regionu jest Szczecin – 410 tys. mieszkańców. Wraz ze Świnoujściem (41 tys. mieszk.) tworzy wielki zespół portowy Szczecin-Świnoujście. Jest też sporo mniejszych miejscowości, które znane są w całej Polsce jako ośrodki turystyczne, np. Międzyzdroje, Kamień Pomorski, Dziwnów, Pobierowo, Niechorze, Rewal.
POBRZEŻE KOSZALIŃSKIE obejmuje pas wzdłuż środkowego wybrzeża. Linia brzegowa jest tu słabo rozwinięta – brak wysp i półwyspów. Praktycznie na całej długości występują piaszczyste, płaskie plaże. Charakterystyczne dla Pobrzeża Koszalińskiego są jeziora przybrzeżne, np. Łebsko, Gardno, Jamno, Bukowo, Wicko, Kopań. Większość z nich powstała w wyniku odcięcia zatoki od pełnego morza przez mierzeję – zobacz animację.
Warto zwrócić tu szczególną uwagę na wędrujące wydmy znajdujące się nad Jeziorem Łebsko. Osiągają one wysokość do 50 metrów i zaliczają się do największych w Europie. Wiejące wiatry wywołują powolne przemieszczanie się wydm, których piaski stopniowo zasypują pobliskie lasy. Obszar ten znajduje się na terenie Słowińskiego Parku Narodowego i objęty jest ścisłą ochroną.
Największe miasta Pobrzeża Koszalińskiego – Koszalin (108 tys. mieszkańców) i Słupsk (99 tys. mieszk.) – nie leżą bezpośrednio nad morzem. Nieco mniejszy Kołobrzeg (44 tys. mieszk.) jest już ważnym portem rybackim i ośrodkiem turystycznym. Podobne funkcje spełniają Darłowo, Ustka i Łeba. Natomiast bardziej znane kąpieliska morskie Pobrzeża Koszalińskiego to Mielno, UstronieMorskie, Rowy, Dąbki.
Jaki jest krajobraz Pobrzeża Gdańskiego i Żuław Wiślanych?
POBRZEŻE GDAŃSKIE to rejon wybrzeża nad Zatoką Gdańską. Linia brzegowa jest tu urozmaicona przez dwa wydłużone półwyspy: Mierzeję Helską i Mierzeję Wiślaną. Mierzeja Helska oddziela Zatokę Pucką od pełnego morza. Natomiast Mierzeja Wiślana, która częściowo należy do Federacji Rosyjskiej, odcina Zalew Wiślany od wód Zatoki Gdańskiej.
Porty morskie i korzystające z nich statki – większe lub mniejsze – są typowym elementem krajobrazu całego polskiego wybrzeża.
Rejon Zatoki Gdańskiej jest w dużym stopniu zagospodarowany przez człowieka. Przede wszystkim zwraca na siebie uwagę obszar Trójmiasta – Gdańsk (460 tys. mieszkańców), Gdynia (250 tys. mieszk.) i Sopot (41 tys. mieszk.). Liczne porty oraz zakłady przemysłowe (np. stocznie czy Rafineria Gdańska) trwale wpisały się w lokalny krajobraz. Niestety, intensywna działalność gospodarcza przyczyniła się do znacznego zanieczyszczenia wód Zatoki, co w pewnym stopniu ograniczyło rozwój turystyki. Morskie kąpieliska funkcjonują przeważnie z dala od Trójmiasta, np. na mierzejach, w takich ośrodkach jak Władysławowo, Jastarnia, Jurata, Hel, Krynica Morska.
Do Pobrzeża Gdańskiego zaliczają się również ŻUŁAWY WIŚLANE, czyli delta Wisły. Obszar ten jest intensywnie wykorzystywany do celów rolniczych ze względu na bardzo urodzajne gleby (mady). Na Żuławach znajdują się też jedyne w Polsce depresje. Najniżej położona jest ta w rejonie Jeziora Druzno – 1,8 metra poniżej poziomu morza. W pobliżu znajduje się Elbląg – duże miasto o charakterze przemysłowym (128 tys. mieszkańców). Nad Wisłą leży Tczew (59 tys. mieszk.), jednak znacznie bardziej znanym miastem Żuław jest Malbork (38 tys. mieszk.), do którego licznych turystów przyciąga wielki zabytkowy zamek krzyżacki.
Plaże mogą być nie tylko piaszczyste, ale i żwirowe. Takie właśnie wybrzeża, pokryte drobnymi kamyczkami, spotkać można m. in. na południu Wielkiej Brytanii.
Najbardziej znanym przykładem niszczącej działalności fal morskich są ruiny kościoła w Trzęsaczu. Jeszcze kilkaset lat temu budowla ta była oddalona od morza o prawie 2 km. Obecnie na krawędzi klifu utrzymują się jedynie fragmenty ostatniej ściany.
Szczecin, chociaż zalicza się do portów morskich, nie leży nad morzem. Miasto to położone jest przy ujściu Odry do Zalewu Szczecińskiego. Tym niemniej mogą do niego wpływać statki pełnomorskie (jednak największe jednostki kończą swoje rejsy w Świnoujściu).
Są plany zrobienia przekopu w Mierzei Wiślanej tak, aby umożliwić ruch statków między Zatoką Gdańską a Zalewem Wiślanym bez konieczności wpływania na wody rosyjskie.