Jaki jest krajobraz Sudetów? Ukształtowanie powierzchni Sudetów (jak przystało na góry) jest znacznie urozmaicone. Najbardziej wyróżnia się najwyższe pasmo, tj. Karkonosze. Ich grzbiety wyraźnie górują nad okolicznymi terenami, a widoczne bywają nawet z obszarów Niziny Śląskiej. Cechą charakterystyczną rzeźby Karkonoszy są płaskie wierzchowiny wysokogórskie, porozcinane zagłębieniami kotłów polodowcowych. Na dnie kotłów często znajdują się jeziora, które powstały w wyniku stopienia się lodów. Inną ciekawą formą terenu w Sudetach jest pasmo Gór Stołowych – patrz zdjęcie obok. Tworzą je olbrzymie bloki skalne (zbudowane z piaskowca) o płaskich powierzchniach poziomych i pionowych. Z tego względu osiągają one znaczne wysokości względne. W skład Sudetów wchodzi także wiele innych pasm, np. - Góry Izerskie, - Góry Kaczawskie, - Góry Sowie, - Góry Kamienne, - Góry Bystrzyckie, - Masyw Śnieżnika. Pomiędzy tymi wypukłymi formami terenu znajdują się formy wklęsłe, czyli obniżenia – największym z nich jest Kotlina Kłodzka. Liczne są też doliny rzek, np. dolina Bobru z malowniczymi przełomami w sąsiedztwie Kotliny Jeleniogórskiej. W pokryciu terenu zaznacza się piętrowy układ roślinności. W najwyższych partiach gór (na stokach Śnieżki) występują w zasadzie tylko nagie skały. Niżej pojawiają się najpierw łąki, a potem kosodrzewina. Dalej są lasy – iglaste wyżej (regiel górny), mieszane niżej (regiel dolny). Schodząc jeszcze niżej zauważymy coraz więcej terenów rolniczych. W Górach Izerskich i częściowo w Karkonoszach znajdują się silnie zniszczone lasy – patrz zdjęcie obok. Największych spustoszeń w drzewostanach dokonały zanieczyszczenia nawiewane przez zachodnie wiatry znad okolic Bogatyni (z tzw. "worka turoszowskiego"). Od kilkudziesięciu lat działają tam elektrownie cieplne (także w Niemczech i Rep. Czeskiej), opalane węglem brunatnym, który wydobywa się w pobliskich kopalniach odkrywkowych. Sieć osadnicza Sudetów jest stosunkowo dobrze rozwinięta, choć oczywiście nie w wysokich partiach gór. Na przedgórzu znajduje się wiele miast o średniej wielkości, które pełnią różne funkcje. Największy jest Wałbrzych (130 tys. mieszkańców) – niegdyś znaczący ośrodek wydobycia węgiel kamiennego. W bliskim sąsiedztwie znajdują się mniejsze miejscowości, także o charakterze przemysłowym, np. Świdnica (61 tys. mieszk.), Dzierżoniów (35 tys. mieszk.), Bielawa (32 tys. mieszk.), Nowa Ruda (25 tys. mieszk.). Drugie miasto pod względem wielkości w Sudetach to Jelenia Góra (89 tys. mieszk.) – centrum ruchu turystycznego Karkonoszy. Podobną rolę w Kotlinie Kłodzkiej odgrywa Kłodzko (29 tys. mieszk.). Góry sprzyjają rozwojowi turystyki zarówno latem (piesze wycieczki, uzdrowiska) jak i zimą (narciarstwo). W całej Polsce znane są takie sudeckie ośrodki wypoczynkowe jak Szklarska Poręba, Karpacz, Świeradów Zdrój, Kudowa Zdrój, Polanica Zdrój i in. Galeria zdjęć z Sudetów |