|
|
|
Rozmiary Ziemi | Słowa kluczowe: | |
| Kto i kiedy dokonał pierwszego pomiaru Ziemi? Przy wykorzystaniu współczesnych technik pomiarowych zmierzenie naszej planety nie stanowi żadnego problemu. Jednak wyobraź sobie, że pierwsze próby zmierzenia Ziemi były podejmowane już w starożytności. Zadziwiająco dokładnych pomiarów dokonał na przełomie III i II w p.n.e. aleksandryjski uczony Eratostenes. Przyjął on założenie, że Ziemia ma kształt kuli i na podstawie własnej wiedzy matematycznej, obserwacji, pomiarów i przemyśleń określił jej rozmiary. | | Pomiar Eratostenesa Eratostenes wiedział, że w południe pierwszego dnia lata (22 czerwca), w miejscowości Syene (obecnie Asuan), dna najgłębszych studni są oświetlone przez Słońce. Uznał więc, że promienie słoneczne tworzą tam z powierzchnią Ziemi kąt prosty. Tego samego dnia, zmierzył kąt padania promieni słonecznych w położonej 800 km (według jego szacunków) na północ Aleksandrii. Otrzymał wynik 7°12' – patrz rysunki obok. Dokonane pomiary oraz znajomość zależności geometrycznych pozwoliły mu obliczyć (ze zdumiewającą jak na owe czasy dokładnością) obwód Ziemi. Jeżeli zatem Ziemia jest kulą, a kątowi środkowemu 7° 12' tejże kuli odpowiada 800 km długości łuku, to: obwód Ziemi = (360° / 7° 12') x 800 km = 50 x 800 km = 40 000 km | | Jakie są rzeczywiste rozmiary Ziemi? Wspomniane na wstępie współczesne techniki pomiarowe pozwoliły bardzo dokładnie określić wszystkie wymiary Ziemi. | | | | Czy wiesz, że? | Choć w przyrodzie nie można dostrzec spłaszczenia Ziemi, to wynikające z tego konsekwencje są dosyć ciekawe. Na przykład najwyższy szczyt Ziemi, Mount Everest, o wysokości 8848 m n.p.m., wcale nie jest punktem najbardziej oddalonym od środka Ziemi – punktem tym jest położony blisko równika stożek wulkaniczny Chimborazo (6 310 m n.p.m., Ekwador). Wyższy o ponad 2000 m Mount Everest leży na szerokości geograficznej, na której promień Ziemi jest o kilka kilometrów krótszy od promienia równikowego. Inną ciekawostką może być to, że rzeki o znacznych długościach płynące w stronę równika (np. Missisipi) teoretycznie “płyną pod górę”, ponieważ ich źródła leżą bliżej środka Ziemi niż ich ujścia.
| |
|